Мұхтар Әуезов – нағыз шебер аудармашы. Ол аударған “Ревизор”, “Отелло”, “Асауға тұсау”, “Ақсүйектер”, “Булька”, “Дворян ұясы”, “Тойтарқар” қазақ тіліндегі теңдесі жоқ аударма туындылар.
Орыс классик жазушыларының шығармаларын, Еуропа классиктерінің туындыларын қазақ тіліне аудару кезінде олардың дәл күйінде аударылуына аса көп көңіл бөлген. Осы аудармалардың негізгілеріне тоқтала кетсек.
Орыстың ұлы жазушысы Н.В.Гогольдің әйгілі комедиясы “Ревизорды” қазақ тіліне 1938 жылы аударуы қазақ әдебиеті үшін елеулі жаңалық болды. Мұхтар Әуезовтің бұл аудармасы сол жылы Алматыда жеке кітап болып басылып шықты. Ал 1953 жылы аудармашы комедияға қайта оралып, оны өңдеген Н.В.Гоголь шығармаларының Алматыда жарияланған төртінші томындағы “Ревизор” М.Әуезовтің аударған екінші нұсқасы бойынша енген.
М.Әуезов “Ревизордағы” Н.В.Гогольдің өткір тілін қазақ тілінде шебер жеткізе білген. Хлестаковты тексеру жұмысымен Петербургтен әдейі келген тексеруші деп үрейленген, абыржыған, жағымпазданған Дуанбасы, почтмейстер, Бобчинский-Добчинский, Ляпкин-Тяпкиндер туралы қазақ тілінде керемет суреттеген.
Ағылшын драматургі, әйгілі Вильям Шекспирдің “Отелло” трагедиясын Мұхтар Әуезов қазақ тіліне аударып, 1939 жылы Алматыда жеке кітап етіп басып шығарған.
В.Шекспирдің бұл ұлы шығармасын тұңғыш рет орыс тілінде 1858 жылы П.Вейнберг аударған және ол 18 рет қайта басылып шыққан. Содан бері басқа да көптеген авторлар “Отеллоны” орыс тіліне аударған. Ал Мұхтар Әуезов Анна Радлова аударған нұсқаны негізге алған. Аудару кезінде жазушы В.Шекспир творчествосын зерттеп, ол туралы жазылған ғылыми еңбектермен танысқан. Сөйтіп “Отеллоны” қазақша сөйлетудің тамаша жолын таңдап, сондықтан да болар қазақ театр сахнасында “Отелло” трагедиясы 70 жылдан астам үзбестен қойылып келеді және 100 жыл өтсе де қойыла беретіні сөзсіз. Көркем сөз шебері аударған ұлы шығарманы қазақтың әр кезеңдегі жас ұрпағы көрермен түрінде де, оқырман ретінде де қызыға қарап оқитын болады.
Қазақ театр сахнасында үнемі қойылып келе жатқан драматург Вильям Шекспирдің “Асауға тұсау” шығармасын Мұхтар Әуезов қазақ тіліне 1943 жылы аударған.
Ағылшын драматургиясын қазақша сөйлеткен М.Әуезов қазақ әдебиетінің драматургия жанрының негізін салып қана қоймай, классикалық аудармалар арқылы толықтыра түскен.
