Қазақстанда қос азаматтыққа заңмен тыйым салынған. Бірақ әлемнің көптеген елінде бипатризм заңды саналады.
Бипатризм – жеке тұлғаның қос азаматтық алу құқығы. Сонымен қатар, екі мемлекет одан барлық азаматтық міндеттерді орындауды талап ете алады.
Қазақстанда қос азаматтыққа заңмен тыйым салынған. Ол үшін қылмыстық жаза қарастырылмаған, бірақ басқа мемлекеттің азаматтығын қабылдап, бұл фактіні биліктен жасырған адам Қазақстан азаматтығынан айырылады.
Қос азаматтық алуға конституциялық тұрғыдан рұқсат берген елдер басқа елдермен келісім жасайды.
Қос азаматтыққа рұқсат беретін мемлекеттер тізімі:
Ресей
Ресей Федерациясының Конституциясы өз азаматтарының басқа елдің азаматтығына ие болуына тыйым салмайды. Бұл сонымен қатар Ресей азаматтығынан айыруға әкеліп соқтырмайды.
Бірақ қос азаматтық пен азаматтықтың айырмашылықтары бар. Осы уақытқа дейін Ресей Тәжікстанмен және Түркіменстанмен қос азаматтық туралы келісім жасасты.
Егер Ресей азаматы Ресей Федерациясы келісім жасамаған елдің азаматтығына ие болса, ол тек Ресей азаматы ретінде болып саналады.
АҚШ
Америка Құрама Штаттары басқа мемлекеттермен қос азаматтық немесе азаматтық туралы келісім жасамаған. Алайда бұл елдің заңнамасы өз азаматтарына басқа елдердің азаматтығын қабылдауға тыйым салмайды. Иә, АҚШ-та олар тек америкалық болып саналады.
АҚШ азаматы болғандар елге адал болуға ант береді және басқа мемлекеттен бас тартуы керек. Сонымен бірге, Америка Құрама Штаттары адамның басқа елдің төлқұжатынан өткен-өтпегенін тексермейді. Бірақ ол тек АҚШ-тың төлқұжатымен штаттарға кіріп-шыға алады.
Басқа елдер
Халықаралық тәжірибеде қос азаматтық көбінесе екі (немесе одан да көп) мемлекет арасындағы шарттар негізінде қолданылады. Көбінесе бұл елдерді ортақ тарих байланыстырады.
Мысалы, Ұлыбритания мен Ұлыбритания достастығы елдері арасында, Франция мен Канада, Испания мен АҚШ немесе Америка елдері, Италия мен Аргентина, Португалия мен Бразилия арасында қос азаматтық туралы шарттар жасалған.
Басқа елдің азаматтығын (қос азаматтықты қолдайтын) қабылдайтын елдер тізімі:
Албания, Алжир, Армения, Австралия, Барбадос, Бангладеш, Бельгия, Боливия, Чили, Колумбия, Коста-Рика, Кипр, Чехия, Дания, Доминика, Доминикан Республикасы, Эквадор, Египет, Фиджи, Финляндия, Гана, Греция, Гренада, Гондурас, Гонконг, Венгрия, Исландия, Ирак (Израильде ғана емес және Израиль азаматтарына да емес), Ирландия, Италия, Ямайка, Иордания, Кения, Ливан, Латвия, Ливия, Люксембург, Македония, Мальдив аралдары, Мальта, Мексика, Марокко, Жаңа Зеландия, Пәкістан, Палестина, Панама, Парагвай, Перу, Филиппин, Румыния, Самоа, Сербия, Оңтүстік Африка, Шри-Ланка, Судан, Швеция, Швейцария, Сирия, Түркия, Уругвай және т.б елдер
