Бүгін, 6 шілдеде Қазақстанның Тұңғыш Президенті, Елбасы – Нұрсұлтан Назарбаев 81 жасқа толды. Осы орайда Массагет порталы елбасының өмір жолына тоқталып өтеді.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 1940 жылы 6 шілдеде Алматы облысы, Шамалған ауылында ауылшаруашылық жұмысшылары – Әбіш пен Әлжан Назарбаевтардың отбасында дүниеге келген.
Елбасы сайты баланың аты-жөнін таңдау туралы оқиғаны былай деп жазады: “Сәбиге ат таңдаудың өзі жатқан бір хикаяға айналды. Тойға жиналған ағайын-туыс түрлі есімдерді тұс-тұстан айтып жатты. Ең ақырында жаңа туған ұлдың әжесі Мырзабала мынадай ұсыныс білдірді: “Менің сүйікті немерем екі бірдей есімді алып жүрсін. Оның аты Нұрсұлтан болсын”. Әлемдегі барлық әжелер секілді Мырзабала да немересінің азамат болып қалыптасуына ерекше еңбек сіңірді”.
Отбасында оны Сұлтан деп атаған. Тұңғыш президенттің балалық шағы сұрапыл соғыс пен соғыстан кейінгі жылдарда өтті.
Жұмыс жолы және саяси мансап
1960 жылы Днепродзержинск қаласының № 22 кәсіптік лицейін бітірді. 1967 жылы Қарағанды металлургия комбинатында ВТУЗ-ды аяқтады.
Еңбек жолын 1960 жылы “Казметаллургстрой” трестінің құрылыс басқармасының қызметкерлері бастады Қарағанды облысының Теміртау қаласы. Содан кейін ол құю машиналары үшін шойын ретінде жұмыс істеді;
1965-1969 жылдары Қарағанды металлургия комбинатында (1966 жылдан – зауыт) қайта жұмыс істеді: диспетчер, газ маманы, домна пештің дүкеніндегі аға газетші;
1969-1973 жылдары – Қарағанды облысы, Теміртау қаласындағы партиялық, комсомол жұмысында;
1973-1978 жылдары – Қарағанды металлургия комбинаты партия комитетінің хатшысы;
1978-1979 жж. – хатшы, Қарағанды облыстық партия комитетінің екінші хатшысы;
1979 жылы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің хатшысы болды;.
1984 жылы ол Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы – КСРО-дағы ең жас, одақтас республиканың 44 жастағы премьер-министрі;
1989 жылдың көктемінде КСРО-да алғаш рет мемлекеттік биліктің жоғарғы органына балама сайлау өтті. 1989 жылы маусымда Мәскеуде КСРО халық депутаттарының бірінші съезі өтті, онда реформалардың қажеттілігі, идеология мен экономика мәселелері қызу талқыланды. Геннадий Колбин Халық депутаттарының съезі аяқталғаннан кейін бірден Мәскеуге жұмысқа ауыстырылды. 1989 жылы 22 маусымда Қазақ КСР Компартиясы Орталық Комитеті Нұрсұлтан Назарбаевты бірінші хатшы етіп сайлады.
1990 жылы 24 сәуірде Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Қазақ КСР Президенті лауазымын бекітті.
Нұрсұлтан Назарбаев республиканың Жоғарғы Кеңесінің сессиясында Қазақстан тарихындағы алғашқы президент болып сайланды. 1991 жылы 1 желтоқсанда бірінші жалпыхалықтық президент сайлауы өтті, оның барысында Назарбаев сайлаушыларының қолдауына ие болды.
1991 жылы 10 желтоқсанда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Қазақ КСР-ін “Қазақстан Республикасы” деп өзгерту туралы заң қабылдады және Қазақстан Президентінің инаугурациясын өткізді.
1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі республиканың мемлекеттік тәуелсіздігін жариялады. Нұрсұлтан Назарбаев Президент болды.
2019 жылдың наурызында Назарбаев Президенттік қызметінен кетті. Қасым-Жомарт Тоқаев жаңа Мемлекет басшысы болып тағайындалды.
“Мен өзімнің ұлы халқыма, туған еліме қызмет ету мәртебесіне ие болдым, маған ең қиын кезеңдерде елге басшылық ету сеніп тапсырылды. Бұл үшін халқыма үлкен рахмет. Барлығыңызға тағзым етемін”, – деді Назарбаев.
2021 жылы 28 сәуірде Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясының төрағасы өкілеттігін Қасым-Жомарт Тоқаевқа берді.
“Биліктің сабақтастығы мәселесі 2019 жылы конституциялық жолмен шешілді. Өмір бұл қадамның дұрыстығын растады. Мен өзім жақсы білетін, осы жылдар бойы менімен бірге жұмыс істеген адамды таңдадым. Қазақстан халқы қазіргі Президенттің жанында тірек ретінде тұруы керек. Екінші жағынан, Мемлекет басшысы Ассамблеяға да сенім артады, барлық мәселелер сол қолда болуы керек. Мен ҚХА-ға басшылық ету құқығымды Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевқа өткізуге шешім қабылдадым”, – деді Назарбаев.
Сондай-ақ, бұл күні елде мемлекеттік мереке – “Астана” күні атап өтіледі. 2019 жылы Астана Тұңғыш Президенттің құрметіне “Нұр-Сұлтан” болып өзгертілді. Нұр-Сұлтан биыл 23 жасқа толады.
3 шілдеде елордада Нұрсұлтан Назарбаевқа ескерткіш орнатылды. Ол қаладағы Әлихан Бөкейхан мен Керей көшесі және Жәнібек Хан қиылысында жақында ашылған саябақтың аумағында орналасқан.
Сол күні Түркістанда да Назарбаевқа ескерткіш орнатылды. Ескерткіштің биіктігі төрт метр. Ол Түркістанның жаңа әкімшілік-іскери орталығында орнатылған. Елбасының “Ұлы даланың ұлы” монументінде ескі Қаратаудың сызбасы көрсетілген.
