8 Наурыз туралы қызық деректер
Бүгін – 8 Наурыз халықаралық әйелдер күні. Бұл күн әуелі тарихта әйелдердің теңқұқының күресі негізінде пайда болған еді. Назарыңызға бүгінгі мерекеге байланысты бірқатар деректерді ұсынамыз.
♦ Халықаралық әйелдер күні – 8 наурызда тарихта әйелдердің теңқұқықтық пен эмансипация жолындағы күресіндегі ынтымақтастық күні ретінде пайда болды.
♦ 1975 жыл – Халықаралық әйелдер жылы боп аталғаннан кейін, сол жылдан бастап БҰҰ ресми түрде наурыздың 8-ші күнін Халықаралық әйелдер күні етіп бекітті.
♦ ХVІІІ ғасырдың аяғынан бастап суфражисткалардың, феминисткалардың және социалистік еңбектерінің әйелдің еңбек жағдайын жақсарту үшін, әділ жағдайға қарсы белсенді қозғалысы басталды. Тең құқылық үшін күрестің арқасында-Халықаралық әйелдер күні пайда болды.
♦ 1908 жылы 28 ақпанда Нью-Йорк социал-демократиялық әйелдер ұйымының шақыруымен әйелдер теңқұқықтығы туралы митинг өткізілді. Бұл күні 15000-нан астам әйел жұмыс күнінің қысқартуы және ерлермен тең еңбекақы төлеу шарттарын талап етіп, қала арқылы өтті. Олар сондай-ақ әйелдер сайлау құқығын талап етті.
♦ 1909 жылы Америка Социалисттік партиясы халықаралық әйелдер күнін жариялап, бұл мейрам 1913 жылдың ақпанның соңғы аптасына дейін тойланды.
♦ 1909 жылы ол 28 ақпан болды. Кейінірек, 1910 жылы, АҚШ делегат-әйелдері Копенгагендегі Екінші Халықаралық әйелдер-социалисттер конференциясында Клара Цеткинмен кездесті.
♦ Клара Цеткин 1910 жылы 27 тамызда Копенгагенде өткен Екінші Халықаралық әйелдер-социалисттер конференциясында халықаралық әйелдер күнін тағайындауға ұсынды. Бұл күні әйелдер өз мәселелеріне қоғамның назарын тарту үшін митингтер мен шерулер өткізеді деп түсіндірілді.
♦ 1911 жылы бірінші Халықаралық әйелдер күні Германия, Австрия, Дания мен Швейцарияда Германияның Социал-демократиялық партиясының Ортаңғы комитетінің мүшесі Елена Гринбергтің ұсынысымен 19 наурызда тойланды.
♦ 1912 жылы сол мемлекеттерде мейрам 12 мамырда атап өтілді.
♦ 1913 жылы 2 мамырда әйелдер Франция мен Ресейде алғаш рет митингтерге шықты, сонымен қатар демонстрациялар 9 мамырда Чехия, Венгрия мен Швейцарияда өтті.
♦ 1914 жылы әйелдер күні АҚШ, Ұлыбритания, Австрия, Дания, Германия, Ресей мен Щвейцарияда тойланды.
♦ 1917 жылға дейін толық немесе жартылай дауыс беру құқығына әйелдер Жаңа Зеландия, Аустралия, Финляндия, Норвегия, Дания, Исландияда қол жеткізді.
Халықаралық әйелдер күні қай елдерде тойланады?
♦ Халықаралық әйелдер күні – Корей Халық Демократиялық Республикасы, Ангола, Гвинея-Бисау, Замбия, Камбоджа, Кения, Мадагаскар, Моңғолия мен Уганда елдерінде тойланатын мейрам мен демалыс күні.
♦ Лаоста бұл – тек әйелдер үшін демалыс күні болса, Қытайда әйелдер үшін қысқа күн қарастыралған.
♦ Бұдан бөлек, Ресей, Әзірбайжан, Армения, Белоруссия, Грузия, Қазақстан, Қырғызстан, Латвия, Молдова, Өзбекстан, Тәжікстан, Түрікменстан мен Украина мемлекеттерінде атап өтіледі.
♦ Сонымен қатар, Тәжікстанда 2009 жылдан бастап мейрам Ана күні деп аталатын болды.
♦ Түрікменстанда Халықаралық әйелдер күні 2008 жылға дейін тойланған жоқ, әйелдер күні 21 наурызда Наурыз мейрамымен атап өтілетін болған. 2008 жылдың қаңтар айында Түрікменстанның президенті мейрамды қайтарды.
♦ Латвияда 8 наурыз 1991 жылы КСРО құрамынан шықаннан кейін демалыс күні болуын тоқтатты.
♦ 2007 жылы сәуірде Халықаралық әйелдер күні ресми түрде Латвияда тойланды, бірақ демалыс күні ретінде қарастырылған жоқ.
♦ Қазіргі кезде әйелдер 8 наурызда гендерлік теңқұқықтық, үй ішіндегі зорлық-зомбылық, тең емес төлемақы және басқа мәселелерді көтеріп, іс-шаралар өткізеді.